Ontologie: verschil tussen versies
Uit MediaWikiGids
(→Meta-ontologie van Semantic MediaWiki) |
|||
| (5 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord '''ontologie''' (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de | + | <span class="pull-right">{{Btn-handleiding-semantische-zoekopdrachten}}</span>In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord '''ontologie''' (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de precieze betekenis niet wordt gegeven. Het betekent meestal zoiets als "informatiemodel" en/of "begrippenkader" of ook wel "terminologie". Zie [[#Taxonomie, Thesaurus en Ontology|onderaan de pagina]] voor meer uitleg. |
== Toelichting == | == Toelichting == | ||
| Regel 14: | Regel 14: | ||
! OWL Begrip !! Semantic MediaWiki jargon | ! OWL Begrip !! Semantic MediaWiki jargon | ||
|- | |- | ||
| − | | Class || Categorie | + | | Class || Categorie of Concept |
|- | |- | ||
| − | | Datatype property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]] | + | | Datatype property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]] "HasType::" |
|- | |- | ||
| Object property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]] | | Object property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]] | ||
| Regel 30: | Regel 30: | ||
| Instantiated object property || Getypte link (bijv. <nowiki>[[X::Y]]</nowiki>) | | Instantiated object property || Getypte link (bijv. <nowiki>[[X::Y]]</nowiki>) | ||
|} | |} | ||
| + | |||
| + | NB: In Semantic MediaWiki wordt het begrip ''Class'' (nl: ''Klasse'') ook gebruikt voor de samenstelling van bij elkaar behorende ''eigenschap(pen)'', ''sjabloon'', ''formulier'' en ''categorie''. Zo is er bijvoorbeeld de pagina <nowiki>[[Speciaal:KlasseAanmaken]]</nowiki>. | ||
| + | |||
| + | == Taxonomie, Thesaurus en Ontology == | ||
| + | |||
| + | Drie begrippen die zijn gerelateerd maar toch een verschillende betekenis hebben (al worden ze vaak door elkaar gebruikt). | ||
| + | |||
| + | De verschillen op een rij: | ||
| + | |||
| + | ;Taxonomy: Een taxonomie is de minst omvattende van de drie. Een taxonomie bevat alleen een hiërarchische indeling van de begrippen. Een categorie-boom is een voorbeeld van een taxonomie. | ||
| + | ;Thesaurus: Een thesaurus voegt, ten opzicht van een taxonomie, toe: ''eigenschappen'' (attributen) van de begrippen en niet-hiërarchische ''relaties'' tussen de begrippen. | ||
| + | ; Ontologie: Een ontologie voegt nog weer meer toe aan bovenstaande begrippen. Het gaat hierbij om ''axioma's'' (verplichte eigenschappen en relaties bijvoorbeeld) en ''restricties'' (beperkingen van relaties en eigenschappen). | ||
Huidige versie van 23 sep 2019 om 11:05
In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord ontologie (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de precieze betekenis niet wordt gegeven. Het betekent meestal zoiets als "informatiemodel" en/of "begrippenkader" of ook wel "terminologie". Zie onderaan de pagina voor meer uitleg.Toelichting
Om te beginnen is het van belang onderscheid te maken in:
- De Meta-ontologie, oftewel het begrippenkader dat gebruikt wordt voor het kennissysteem zelf, in dit geval Semantic MediaWiki
- De domein-ontologie, oftewel het begrippenkader, dat gebruikt wordt voor het onderwerp (de inhoud) van de betreffende wiki.
Meta-ontologie van Semantic MediaWiki
Binnen Semantic MediaWiki wordt begrippen gehanteerd, die voor een deel afkomstig zijn uit de MediaWiki-jargon en het OWL-woordenboek. "OWL" staat voor Web Ontology Language, het standaard woordenboek voor het semantisch internet. In onderstaande tabel een vergelijking van terminologie.
| OWL Begrip | Semantic MediaWiki jargon |
|---|---|
| Class | Categorie of Concept |
| Datatype property | Property of Eigenschap "HasType::" |
| Object property | Property of Eigenschap |
| Class instantiation | Pagina categorisatie (bijvoorbeeld [[Categorie:X]]) |
| Subclass of | Subcategorisatie van Categorie (bijv. [[Categorie:X]] op een categorie-pagina) |
| Individual | Artikel of pagina (in de Hoofdnaamruimte) |
| Instantiated datatype property | Attribuut annotatie (bijv. [[HasType::Y]]) |
| Instantiated object property | Getypte link (bijv. [[X::Y]]) |
NB: In Semantic MediaWiki wordt het begrip Class (nl: Klasse) ook gebruikt voor de samenstelling van bij elkaar behorende eigenschap(pen), sjabloon, formulier en categorie. Zo is er bijvoorbeeld de pagina [[Speciaal:KlasseAanmaken]].
Taxonomie, Thesaurus en Ontology
Drie begrippen die zijn gerelateerd maar toch een verschillende betekenis hebben (al worden ze vaak door elkaar gebruikt).
De verschillen op een rij:
- Taxonomy
- Een taxonomie is de minst omvattende van de drie. Een taxonomie bevat alleen een hiërarchische indeling van de begrippen. Een categorie-boom is een voorbeeld van een taxonomie.
- Thesaurus
- Een thesaurus voegt, ten opzicht van een taxonomie, toe: eigenschappen (attributen) van de begrippen en niet-hiërarchische relaties tussen de begrippen.
- Ontologie
- Een ontologie voegt nog weer meer toe aan bovenstaande begrippen. Het gaat hierbij om axioma's (verplichte eigenschappen en relaties bijvoorbeeld) en restricties (beperkingen van relaties en eigenschappen).