Ontologie: verschil tussen versies

Versie van 10 jan 2019 om 18:30 (brontekst bekijken) Bmulckhu (Overleg | bijdragen) (→‎Meta-ontologie van Semantic MediaWiki) ← Oudere bewerking		Huidige versie van 23 sep 2019 om 11:05 (brontekst bekijken) Ilonka (Overleg | bijdragen)
(6 tussenliggende versies door een andere gebruiker niet weergegeven)
Regel 1:		Regel 1:
−	In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord '''ontologie''' (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de precies betekenis niet wordt gegeven. Het betekent meestal zoiets als "informatiemodel" en/of "begrippenkader" of ook wel "terminologie".	+	<span class="pull-right">{{Btn-handleiding-semantische-zoekopdrachten}}</span>In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord '''ontologie''' (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de precieze betekenis niet wordt gegeven. Het betekent meestal zoiets als "informatiemodel" en/of "begrippenkader" of ook wel "terminologie". Zie [[#Taxonomie, Thesaurus en Ontology|onderaan de pagina]] voor meer uitleg.
	== Toelichting ==		== Toelichting ==
Regel 14:		Regel 14:
	! OWL Begrip !! Semantic MediaWiki jargon		! OWL Begrip !! Semantic MediaWiki jargon
	|-		|-
−	| Class || Categorie	+	| Class || Categorie of Concept
	|-		|-
−	| Datatype property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]]	+	| Datatype property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]] "HasType::"
	|-		|-
	| Object property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]]		| Object property || [[Eigenschap|Property of Eigenschap]]
Regel 30:		Regel 30:
	| Instantiated object property || Getypte link (bijv. <nowiki>[[X::Y]]</nowiki>)		| Instantiated object property || Getypte link (bijv. <nowiki>[[X::Y]]</nowiki>)
	|}		|}
		+
		+	NB: In Semantic MediaWiki wordt het begrip ''Class'' (nl: ''Klasse'') ook gebruikt voor de samenstelling van bij elkaar behorende ''eigenschap(pen)'', ''sjabloon'', ''formulier'' en ''categorie''. Zo is er bijvoorbeeld de pagina <nowiki>[[Speciaal:KlasseAanmaken]]</nowiki>.
		+
		+	== Taxonomie, Thesaurus en Ontology ==
		+
		+	Drie begrippen die zijn gerelateerd maar toch een verschillende betekenis hebben (al worden ze vaak door elkaar gebruikt).
		+
		+	De verschillen op een rij:
		+
		+	;Taxonomy: Een taxonomie is de minst omvattende van de drie. Een taxonomie bevat alleen een hiërarchische indeling van de begrippen. Een categorie-boom is een voorbeeld van een taxonomie.
		+	;Thesaurus: Een thesaurus voegt, ten opzicht van een taxonomie, toe: ''eigenschappen'' (attributen) van de begrippen en niet-hiërarchische ''relaties'' tussen de begrippen.
		+	; Ontologie: Een ontologie voegt nog weer meer toe aan bovenstaande begrippen. Het gaat hierbij om ''axioma's'' (verplichte eigenschappen en relaties bijvoorbeeld) en ''restricties'' (beperkingen van relaties en eigenschappen).

---

Huidige versie van 23 sep 2019 om 11:05

In de context van een kennissysteem als Semantic MediaWiki heeft het woord ontologie (en: ontology) vaak gebruikt, terwijl de precieze betekenis niet wordt gegeven. Het betekent meestal zoiets als "informatiemodel" en/of "begrippenkader" of ook wel "terminologie". Zie onderaan de pagina voor meer uitleg.

Toelichting

Om te beginnen is het van belang onderscheid te maken in:

1. De Meta-ontologie, oftewel het begrippenkader dat gebruikt wordt voor het kennissysteem zelf, in dit geval Semantic MediaWiki
2. De domein-ontologie, oftewel het begrippenkader, dat gebruikt wordt voor het onderwerp (de inhoud) van de betreffende wiki.

Meta-ontologie van Semantic MediaWiki

Binnen Semantic MediaWiki wordt begrippen gehanteerd, die voor een deel afkomstig zijn uit de MediaWiki-jargon en het OWL-woordenboek. "OWL" staat voor Web Ontology Language, het standaard woordenboek voor het semantisch internet. In onderstaande tabel een vergelijking van terminologie.

OWL Begrip	Semantic MediaWiki jargon
Class	Categorie of Concept
Datatype property	Property of Eigenschap "HasType::"
Object property	Property of Eigenschap
Class instantiation	Pagina categorisatie (bijvoorbeeld [[Categorie:X]])
Subclass of	Subcategorisatie van Categorie (bijv. [[Categorie:X]] op een categorie-pagina)
Individual	Artikel of pagina (in de Hoofdnaamruimte)
Instantiated datatype property	Attribuut annotatie (bijv. [[HasType::Y]])
Instantiated object property	Getypte link (bijv. [[X::Y]])

NB: In Semantic MediaWiki wordt het begrip Class (nl: Klasse) ook gebruikt voor de samenstelling van bij elkaar behorende eigenschap(pen), sjabloon, formulier en categorie. Zo is er bijvoorbeeld de pagina [[Speciaal:KlasseAanmaken]].

Taxonomie, Thesaurus en Ontology

Drie begrippen die zijn gerelateerd maar toch een verschillende betekenis hebben (al worden ze vaak door elkaar gebruikt).

De verschillen op een rij:

Taxonomy

Een taxonomie is de minst omvattende van de drie. Een taxonomie bevat alleen een hiërarchische indeling van de begrippen. Een categorie-boom is een voorbeeld van een taxonomie.

Thesaurus

Een thesaurus voegt, ten opzicht van een taxonomie, toe: eigenschappen (attributen) van de begrippen en niet-hiërarchische relaties tussen de begrippen.

Ontologie

Een ontologie voegt nog weer meer toe aan bovenstaande begrippen. Het gaat hierbij om axioma's (verplichte eigenschappen en relaties bijvoorbeeld) en restricties (beperkingen van relaties en eigenschappen).